تاسیسات چیست؟

در گیتی ی امروز تامین آسایش آدمی احد از اهدف اصلی است به همین دلیل نقش تاسیسات مکانیکی به عنوان جزئی از ساختمان ها که افراد به چهره روزمره با آن درتعامل می باشند غیرقابل انکار است.

تاسیسات مکانیکی در مجموع به دو بخش کلی، صنعتی و ساختمانی قابل بخش می باشند. تاسیسات مکانیکی صنعتی دربرگیرنده دسته هایی چون انتقال آب، فاضلاب یا به چهره کلی گونه ها سیالات، پالایش ی آب و فاضلاب، فرآوری انرژی از جنبش سیال و… می باشد. در ضمن، تاسیسات مکانیکی ساختمان شامل دسته ها ی مختلفی هستند که عبارتند از:

تاسیسات حرارتی و سرمایشی،

تاسیسات بهداشتی (آب و فاضلاب)،

تاسیسات گاز رسانی،

تاسیسات استخر(استخر، جکوزی، سونا)،

تاسیسات آتش نشانه ( اعلام حریق، اطفاء حریق)،

تاسیسات و تهویه دلنشین-دلپذیر در مریض خانه ( تاسیسات گازهای طبی)

تاسیسات سیستم های بخار،

طراحی و اجرا در تاسیسات پله برقی و آسانسور،

طراحی و اجرا در تاسیسات آبنما و فواره.

در ادامه به رسیدگی هر کدام از تاسیسات مکانیکی نامبرده شده می پردازیم:

تاسیسات گرمایشی و سرمایشی:

امروزه تاسیسات حرارتی و برودتی که به روش کارکرد این سیستم ها خواهیم پرداخت، اهمیت بسیار فوقانی در صنعت ساختمان ایفا می کنند. روش کار سیستمهای تاسیسات گرمایشی و سرمایشی بر این پایه پایدار است که دائم حرارت از شیء گرمتر به شیء سردتر حرکت می کند همانطور که آب از سطح بالاتر به سطح زیر تر جریان می یابد. دستگاه فرآوری کننده حرارت با انتقال حرارت به هوا مایه گرمتر شدن منزل می شود و بالعکس یعنی دستگاه فرآوری کننده برودت با حذف کردن گرما از هوا باعث خنک تر شدن منزل می شود. همچنین سیستم های کنترل هوا دارای سه جزءاصلی که شامل: منبع هوای گرم یا خنک، ابزار پخش هوا(جهت گرم کردن یا خنک کردن) هوای اتاق ها و مهار جهت تنظیم ترموسستات در سیستم های حرارتی و برودتی می باشند.

در ضمن کلیه تاسیسات حرارتی و برودتی دارای انواع مختلف سیستمهای تهویه نیز می باشند که عبارتند از:

الف) تهویه طبیعی: در تهویه طبیعی نیروهای حرارتی شناوری به دلیل اختلاف چگالی هوای درون وبیرون، هوای خارج را از راه پنجره ها، درب ها، نورگیرها و هواکش ها به درون ساختمان هدایت می کنند و

بالعکس یعنی هوای تو را به خارج ساختمان هدایت می کنند.

ب)تهویه مکانیکی: تهویه مکانیکی از طریق تاسیسات فن ها برپایی می شود، فن ها می توانند به طور سر راست در پنجره ها یا دیوارها یا کانال های ورود و برونرفت هوا از اطاق نصب گردن.

پ) تهویه ترکیبی (مرکب): در تهویه ترکیبی (مرکب) از تهویه طبیعی به اتفاق با تهویه مکانیکی (فن) جهت تامین میزان هوای باره بیچارگی استفاده می گردد.

2.تاسیسات بهداشتی (آب و فاضلاب):

از نخست ظهور بشر تا کنون اصلی ترین دغدغه انسان دسترسی به منابع آب بوده است. در اعصار قدیم با توجه به کوچکتر بودن مجتمع های انسانی بیشترین و مهمترین منابع آب شیرین مورد استفاده جهت مصارف آشامیدنی و کشاورز بوده است. امروزه سیستم های تاسیسات آبرسانی شهری، مخازن پخش یا مخازن سرویس برای مقاصدی از دسته ذخیره سازی آب، متعادل سازی جریان یکنواخت تغذیه( وروی) ، جریان نایکنواخت مصرف ( خروجی) و نیز تامین و ترازمند سازی تنگنا طراحی می شوند. در ضمن، در هر جامعه ای به صورت روزانه فاضلاب و آلاینده های هوا فرآوری می شود به همین علت فاضلاب فرآوری شده می بایست مجدد به طبیعت بازگردند که استفاده از تاسیسات فاضلاب را بایسته می کند. در همین امتداد محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر، موفق به ساخت نانو غشایی شده اند که قادر به تصفیه پساب های صنعتی و آب های آلوده با راندمان بالای 90 درصد می باشد. در ضمن، ساخت این نانو غشا با خرج مختصر شدنی بوده و بدلیل کارآیی و درازا عمر بالا سبب تفریق خرج فرآیند تصفیه پساب ها می شود.

تاسیسات گاز رسانی:
در تاسیسات گاز رسانی کله قوانین ومقررات پایین نظر سازمان سامانه مهندسی ساختمان و کمپانی گاز می باشد. لذا راه لوله کشی گاز و انشعابات آن در ساختمان ها طبق قوانین و مقررات خاصی می باشند. بخش های گوناگون سیستم های تاسیسات گاز رسانی عبارتند از: علمک، رگولاتور، کنتور گاز، بست، شیلنگ، شیر مصرف گاز، برچسب انرژی و شیر ترموستات که در نصب این گونه سیستم ها الزامی هستند.

تاسیسات استخر(استخر، جکوزی، سونا):

تاسیسات یک استخر با توجه به امکانات باره نظر از تنوع بسیار فوقانی برخوردار هستند. ساختار تاسیسات استخر به شش دسته اصلی بخش می شوند که عبارتند از:

الف) مدار گردش آب (Circulation)

ب) آبنما و فواره (Water features)

پ) هیترها (Heaters)

ت) سیستم های خودکار مواد شیمیایی (Automated chemical systems)

ث) نور (Lighting)

ج) سیستم مهار (Control system)

تاسیسات آتش نشانی( اعلام حریق، اطفاء حریق):
در طی سالهای پسین سازمان اثیر نشانی و خدمات ایمنی شهرداری طهران با پروا به رشد حریق و حوادث غیر مترقبه در بخش ساختمان های شهری به رعایت نکات ایمنی در معماری، ساختار و دسترسی کاربری های شهری پرداخته است. وانگهی جهت دستیابی هر چه اغلب به این مهم و با مشارکت نهاد های زیر بط از آنگونه سازمان سامانه مهندسی ساختمان ، مقررات ملی ساختمان و سایر سازمان های پایین بط شاهد توسعه روز افزون ایمنی شهری بویژه در بخش سازه های شهری می باشیم. لازم به ذکر است که گردآور ضوابط و مقررات ایمنی اثیر آیت در تقسیم های ضوابط ایمنی تاسیسات مکانیکی و ضوابط ایمنی تاسیسات الکتریکی اجتماع شده است. وانگهی دسته های مختلف سیستم های اطفا ی حریق طبق ضوابط مرتبط با شبکه های آتش نشانی عبارتند از: مخزن آب، مکنده های آب، لوله کشی،اتصالات و جعبه های آب اثیر نشانه در پارکینگ ها و طبقات ساختمان ها که به عنوان گرد از مهمترین مولفه های حفاظت در روبرو حریق می باشند.

تاسیسات و تهویه مطبوع در بیمارستان:

اهمیت و حساسیت بخش تاسیسات و تهویه مطبوع در مریض خانه سبب شده است که طراحی تاسیسات مکانیکی آن از پیچیدگی زیاد ویژه ای برخوردار باشد. لذا رعایت اصول استاندارد های بین المللی بایستی در کنار ایجاد شرایط آسایش انسانها در تاسیسات و تهویه مطبوع فضاهای مختلف بیمارستان ها دقیقا باره توجه پیمان گیرند. عموما به قصد رعایت استانداردهای بهداشتی، هوا باید از فضاهای استریل تر به سمت مکان های با استریلیزاسیون کم تر جریان یابد به همین دلیل سیستم های تهویه دلنشین-دلپذیر فقط زمانی توانا به حفظ جهت جریان هوا می باشند که با پروا به پیشه اتاق قرار داده شوند و در سرنوشت های گوناگون مثلا درها، دریچه ها و در پوش ها به درستی نصب و تنظیم گردند.

در ضمن تاسیسات گازها ی طبی در بیمارستان از اهمیت قابل توجهی برخوردار می باشد. گازهای طبی به گازهای اکسیژن()، دی اکسید کربن()، هوای فشرده، نیترو اکساید() و سیستم های خلا می گویند که در پزشکی زیاد با اهمیت می باشند. در ضمن استانداردهای پیوسته با سیستم های مدیکال گازهای طبی شایان پروا هستند. ولی از آنگونه مشکلات مربوط به استعمال تاسیسات گازهای طبی در مریض خانه عبارتند از:

الف) مشخص نبودن وظایف واحدهای تاسیسات و ساز و برگ پزشکی در بیمارستان

ب) فرسودگی تاسیسات گازهای طبی در مریض خانه ها

پ) عدم توجه به کنترل کیفیت، ایمنی و نگه داری درست از سیستم های گاز های طبی

ت) تفاوت بارز ساز و برگ باره بیچارگی در نصب تاسیسات گازهای طبی تولید درون با انواع خارجی

تاسیسات سیستم های بخار:
طراحی بهینه تاسیسات سیستم های بخار به تعیین دقیق مصرف بخار پیوستگی دارد به همین انگیزه در برگزیدن درست اندازه لوله ها و شیرآلات همانند شیرهای کنترل، کاهش تنگنا و تله های بخار باید پروا نمایش داد الی عملکرد آرمانی را داشته باشند در ضمن با استفاده از آنالیز حرارتی معادلات مربوط به محاسبه انرژی حرارتی می توان مصرف بخار را تعیین نمایش داد که در زیر به معادله محاسبه کل انرژی حرارتی اشاره خواهیم کرد که عبارت است از:

Q=m.Cp.T

این معادله به شکل فوق نمی تواند خواست انتقال حرارت را تعیین نماید ولی گونه ها مختلف مبدل های گرمایشی را از نظر خواست انتقال حرارت می تاب به دو تقسیم بخش نمایش داد که عبارتند از:

الف) بدون جریان

ب) دارای جریان

طراحی و اجرا در تاسیسات در پله برقی و آسانسور:
در سراسر دنیا، پله برقی در فضا هایی که استفاده از آسانسور ممکن نیست، نصب و مورد بهره‌گیری پیمان می گیرد. از آنگونه موارد اصلی استفاده از پله برقی در فرودگاه، مراکز خرید، مراکز حمل ونقل، مراکز تجاری، هتل ها در ساختمان ها می باشد.

در ضمن پله برقی و هم خانواده آن یعنی پیاده رو برقی نیروی جنباننده خویش را با استفاده از موتورهای جریان متناوبی که سرعت ثابتی را ایجاد می کنند تامین می نمایند.

اجزاء گوناگون تاسیسات پله برقی عبارتند از: پلتفرم های بالا و پایین که تقدیر های حفاظ را در خویش جای می دهند و همچنین موتور، گیربکس وپله ها.

طراحی و اجرا در تاسیسات آب نما و فواره:
طراحی و اجرای آب ظاهر برای محوطه های ویلایی و اماکن (عمومی، اداری، خانگی، و لابی ) ساختمان ها و دربرگیرنده آب نماهای (طبیعی، دیواری، کلاسیک و…) می باشد. در ضمن، ایزولاسیون مهمترین بخش در ساخت آب نماسیت و عدم ایزولاسیون مناسی مایه حرکت موئی آب در سازه تاسیسات آب ظاهر می شود و به مرور موعد به از هم پاشیدگی آن منجر خواهد شد.

در ضمن، تاسیسات مکانیکی درشاخه های مختلف دیگری از جمله بخش های ورزشی، درمانی و مثل این ها کاربرد مفصل ای دارند.

لازم به ذکر است که مصرف کنندگان به صورت روزمره در کلیه پروژه های ساختمانی و صنعتی با تاسیسات در بستگی هستند. لذا، تاسیسات مکانیکی طراحی شده با کیفیت، استاندارد، بهینه سازی شده و مدرن، علاوه بر کسب رضایت مصرف کنندگان مزایای مفصل ای در جهت توسعه مملکت و حفظ ذخایر انرژی آن خواهند داشت. به همین انگیزه ها ما از تاسیسات مکانیکی به عنوان شریان حیاتی در هر پروژه نام می بریم. لذا، تاسیسات مکانیکی ساختمان نقش بسیار مهمی در برقراری آرامشفکری وفیزیکی ساکنان ساختمان ایفا می کند و شاید بتوان گفت که قلب ساکنان ساختمان است. ساختمان هایی که از تاسیسات مناسبی برخوردار نیستند امکان برپایی شرایط آسایش باره احتیاج برای ساکنان خود را نخواهند داشت و پروا سازندگان به این مهم زیاد قابل توجه می باشد.

تاسیسات وسیستم های کنترلر:

در تاسیسات کنترلر را می توان به یک کامپیوتر حقیر با توانایی های وسیع تشبیه کرد. به عبارت ساده تر، کنترلر در تاسیسات ساختمان با در برگزیدن داشتن متغیرهای گوناگون از جمله، دما ، رطوبت، فشار، سررسید و تنظیماتی که بدست کاربر اتمام می گیرد کنترل یک سیستم گرمایشی یا سرمایشی ، آمد و شد و هزاران پیشه دیگر را در گزین کردن می گیرد. در ضمن، کنترلر دارای گونه ها مختلفی می باشد که معمولا باید با توجه به برند باره عقیده با دستگاه هواساز یا هوارسان و… منسجم باشد.

یکی از متداولترین دستگاههای تهویه دلنشین-دلپذیر در تاسیسات بسیاری از هتل ها ،متل ها، ساختمان های آپارتمانی، اداری و بیمارستانی سیستم فن کوئل می باشد. عموما سیستم فن کوئل مایه مهار جداگانه درجه گرما هر فضا و جلوگیری از انتقال آلودگی بین اتاقها می شود. در ضمن، کاملترین کنترل کننده هوشمند منطقه ای با توانایی مهار همزمان سرمایش و گرمایش (فن کوئل) ،تهویه، روشنایی، رطوبت، سنسورحضور فرد، گاز CO2 ، کنترل پنجره ، کنترل شبکه هوارسان VAV، امکان مانیتورینگ و مدیریت همگی نقاط تحت کنترل را با یک کامپیوتر مرکزی سپریدن می دهد. همچنین این کنترلر دارای ساختار متمرکزی بوده و فاکتورهای بسیاری از پیرامون را دربرگیرنده موارد ذکر شده در بالا تحت مهار پیمان می دهد. بعنوان نمونه بوسیله کنترلر می نا شمار نفرات موجود در هر منطقه از راه بازدم کسان که گاز دی اکسید کربن تولید می کنند و بتدریج میزان آن افزایش می یابد ،وضعیت پنجره ها و… را کنترل نمود.

در ضمن، کنترلر هوشمند برای کنترل خودکار دمای هر ناحیه با پوشش خروجی شبکه ای طبق کاربرد یا عدم استفاده از هر محیط‌ پسندیده می باشد. دمای این کنترلر در چهره به کارگیری هر محیط‌ در محدوده دمای آسایش (مثلا 22 درجه سانتی گراد) تنظیم می شود ولی در صورت عدم استفاده از فضای مورد نظر بیش از زمان مشخص دمای آن در محدوده دمای اقتصادی بعنوان نمونه (30 درجه سانتی گراد) در تابستان و(14 درجه سانتی گراد) درزمستان قابل تنظیم می باشد.

همچنین با برپایی این نظام مدیریت هوشمند کلیه شرایط ترمودینامیکی اتاق ها و سالن ها بصورت مرکزی و بدست دسته تاسیسات مهار می گردد. در ضمن، با برپایی این سامانه اندوخته سازی انرژی در دسته سرمایش و گرمایش هر منطقه بطور هدفمند مدیریت می گردد. به سیستم فن کوئل به عنوان احد از متداولترین دستگاههای تهویه دلنشین-دلپذیر در تاسیسات بسیاری از اماکن از دسته هتل ها، متل ها ، ساختمان های آپارتمانی و اداری و بیمارستانی بهره‌گیری می شود. از این سیستم در مواردی استفاده می شود که بخواهیم درجه گرما هر فضا بصورت جداگانه کنترل شود و با به کارگیری این سیستم از انتقال آلودگی بین اتاق ها ممانعت می گردد.

به طور کلی ، تاسیسات مکانیکی در تقسیم های صنعت و ساختمان از آنگونه مهمترین دسته ها به حساب می آیند و صرف وقت وهزینه نگه داری و تعمیرات ادواری، برگزیدن سیستم های مناسب برای کاربردهای متفاوت نکته ای قابل تامل می باشد و اهمیت کارشناسان تاسیسات در کمپانی های فنی و مهندسی را به طور روشن نشانه می دهد.